Amatorska kalibracja monitora
2006-12-22, ostatnia aktualizacja 2008-09-12 21:32
Liczba czytelników: 104223 Komentarzy : 20
Autor :
Trurl (1761) 1. Wstęp
Czas powiedzieć dość krytyce: "twoje zdjęcie jest zbyt ciemne", "za jasne", lub że "kolory są jakieś nie takie".
Choć to zabrzmi trywialnie, problemy wynikają stąd że autor widzi coś
zupełnie innego niż oglądający, a obaj nawet się nie domyślają jak
wielkie mogą być te różnice.
Właściwa kalibracja monitora jest podstawą do tego aby drukowanie zdjęć
np. na drukarce atramentowej nie było ciągiem przykrych niespodzianek.
Profile ICC dostarczane przez producentów papieru fotograficznego i
sprzętu drukującego, spełniają swoje zadanie tylko przy założeniu, że
plik przygotowany do druku jest zgodny z pewnymi standardami. Podobnie
rzecz ma się gdy naświetlamy pliki w labie lub gdy publikujemy je w
Sieci.
Zgodność pliku ze standardami możemy osiągnąć tylko wtedy, gdy to co widzimy na monitorze widzimy poprawnie.
Wzorce kalibracyjne - prawa autorskie
Calibration targets used in this article/Wzorce kalibracyjne użyte w
artykule: Copyright: Timo Autiokari; Accurate Image Manipulation for
Desktop Publishing http://www.aim-dtp.net/index.htm.
Calibration examples created from the original targets after writtem
permission from Timo Autiokari/Przykłady utworzone z oryginalnych
wzorców kalibracyjnych za pisemną zgodą Timo Autiokari. |
Co i jak powinniśmy regulować?
Aby działać skutecznie musimy wykonać pięć kroków, ustawiając:
1. Temperaturę barwową 6500K (lub 5000K - dlaczego, o tym dalej).
2. Poziom czerni i punkt odcięcia bieli.
3. Współczynnik gamma równy 2.2 (standard Windows PC).
4. Balans szarości w całym zakresie tonalnym.
5. Przygotować profil ICC (wykorzystywany później np. w Photoshopie).
Opisywane tu procedury występują w dwóch wersjach: dla monitorów CRT i LCD, co wynika ze specyfiki tych urządzeń.
Dlaczego jeszcze jedna instrukcja kalibracji?
Chociaż
podobnych instrukcji wizualnej kalibracji można znaleźć w Sieci wiele,
to jednak żadna z nich nie zapewnia precyzji dostatecznej choćby do
amatorskiego druku zdjęć.
Jest tak z jednego powodu: zastosowane tam wzorce kalibracyjne opierają
się na porównaniu jaskrawości między wzorem rastrowym a polem
wypełnionym jednolitym kolorem.
W tej procedurze zastosowano wzorce, w których porównuje się różnice w
odcieniach barw występujących między trzema różnymi wzorami rastrowymi.
Ponieważ oko jest bardziej czułe na odchylenia barwne niż na różnice w
jaskrawości, to uzyskiwana precyzja kalibracji jest nieporównywalnie
lepsza niż np. ta osiągana tylko z pomocą programu Adobe Gamma, gdzie
zastosowano tradycyjny raster.
Precyzję regulacji współczynnika gamma szacuję na +/-0.05: po dwóch
latach testowania na różnych monitorach, twierdzę że lepsze rezultaty
można uzyskać już tylko z pomocą sprzętowego kalibratora.
Stosując przedstawione tu wzorce kalibracyjne, można też sprawdzić monitor w sklepie jeszcze
przed
zakupem. Wystarcza jeden rzut oka, aby stwierdzić czy monitor w ogóle
nadaje się do pracy ze zdjęciami (patrz rozdział "Praktyka", "Kroki
przygotowawcze", punkt 6).
Niestety, ale wiele monitorów LCD, nawet tych z wyższej półki, nie jest w
stanie wyświetlić niezbędnego minimum: 16.7 miliona kolorów. Stosowane w
takim sprzęcie metody symulacji pełnej palety barw uwidoczniają się
natychmiast na wzorcu kalibracyjnym: czy to będzie FRC (przełączanie
pikseli co cykl odświeżania pomiędzy zbliżonymi kolorami) czy też
dithering (raster). W tego rodzaju monitorach niestety nie pomoże nawet
sprzętowy kalibrator - tak "toporny" monitor nie jest w stanie
wyświetlać subtelnych odcieni barw.
Typowym programom i instrukcjom wizualnej kalibracji należy się niestety kilka słów krytyki:
Nokia Monitor Test i inne "nieokreślone" wzorce
Możemy tu od biedy ustalić tylko poziom czerni i ewentualnie punkt
bieli. Opisy procedur nie uwzględniają współczynnika gamma: na wzorcu
zazwyczaj nie jest podane dla jakiej wartości gamma został on
przeznaczony. Może to być 2.2 ale równie dobrze 2.5. Nie uwzględnia się
też koniecznej regulacji balansu szarości. Specyfika działania
regulatora "jaskrawość", która w wielu monitorach LCD jest inna niż
założenia autorów takich instrukcji, może w ogóle uniemożliwić regulację
poziomu czerni.
Adobe Gamma
Wersja dostarczana wraz z Photoshopem 7.0 nie umożliwia zbalansowania
szarości ani regulacji poziomu czerni na monitorach LCD. Wzór rastrowy
dostępny w programie nie zapewnia też precyzji choćby zbliżonej do tej,
jaką można uzyskać korzystając z wzorców Timo.
WiziWyg
Podobny problem jak w przypadku Adobe Gamma: można co prawda
wyregulować balans szarości, ale "wizardowy" interfejs użytkownika
bardzo utrudnia wprowadzanie niezbędnych korekt - podczas kalibracji
poprawnie wyświetlane są tylko wzorce zawarte w programie, pozostały
obszar ekranu jest przejaskrawiony. Nie można przez to na bieżąco
kontrolować efektu regulacji korzystając z lepszych wzorców - precyzja
tych zawartych w programie jest bowiem niedostateczna.
Quick Gamma
Przebieg generowanych krzywych gamma najprawdopodobniej nie odpowiada
przebiegom teoretycznym: próby regulacji balansu szarości i
współczynnika gamma zwykle powodują jeszcze większe rozbalansowanie
obrazu.
cd. na następnej stronie.